Janusz Kusociński

1907 - 1940

Janusz Kusociński urodził się 15.01.1907 r. w Warszawie. Dzieciństwo spędził w Ołtarzewie, gdzie jego ojciec posiadał gospodarstwo ogrodnicze.
     Absolwent Państwowej Średniej Szkoły Ogrodniczej zwanej „Pomologiem” (1928 r.). W 1937 r. po zdanej eksternistycznie maturze otrzymał świadectwo dojrzałości. Po ukończeniu studiów w Centralnym Instytucie Wychowania Fizycznego pracował jako nauczyciel w-f, trener oraz dziennikarz. Pełnił funkcję redaktora naczelnego „Kuriera Sportowego”.
     W młodości pasjonował się piłką nożną i grywał jako zawodnik w klubach "Ożarowianka" i "Józefowianka". Trenował w robotniczym klubie sportowym "Ruch", a później w klubie "Sarmata". Jego przygoda z biegami rozpoczęła się podczas zawodów lekkoatletycznych, na których kibicował swemu klubowi. Kusocińskiego poproszono o zastępstwo, gdyż okazało się, że zabrakło zawodnika. Start w tych zawodach był dla sportowca bardzo udany i zarówno bieg na 800 metrów, jak i start w sztafecie 5x1000 m zakończył się sukcesem. Utwierdziło to Kusego w przekonaniu, że powinien zostać biegaczem. Upór w dążeniu do celu i systematyczne treningi owocowały coraz lepszymi efektami.
     Pierwszym, a zarazem jedynym trenerem Kusocińskiego był Estończyk Aleksander Klumberg. Podstawę treningu stanowiła gimnastyka, będąca głównym elementem w przygotowaniach fińskich biegaczy, stanowiących wówczas światową czołówkę. Kusociński opracował tzw. interwałową metodę treningu długodystansowego.
     W 1928 r. "Kusy" przeniósł się do klubu "Warszawianka", gdzie nawiązał przyjacielskie relacje z Feliksem Żuberem i Aleksandrem Szenajchą, znakomitym sprinterem i rekordzistą Polski. Z klubem tym związany był do 1939 r.
     Pierwszy raz wystąpił w barwach narodowych podczas zawodów z Czechosłowacją w Pradze 16 - 17 września 1928 r. Odniósł tam zwycięstwo oraz pobił rekord Polski. Jako jedyny zawodnik biegł w czapeczce, którą uważał za talizman.
Pod koniec 1928 r. został powołany do wojska. Nie zaprzestał jednak treningów i nadal startował w zawodach. Po wyjściu z wojska w stopniu kaprala rezerwy podjął sezonową pracę, jako ogrodnik w Łazienkach. Od 1 grudnia 1931 r. objął tę posadę na stałe.
     W 1932 r. podczas X Igrzysk Olimpijskich w Los Angeles Janusz Kusociński zdobywając złoty medal został mistrzem olimpijskim w biegu na 10 000 m i rekordzistą świata w biegu na dystansie 3000 m.
Kusociński nosił się z zamiarem wycofania z dalszych występów, ale powstrzymała go przed tym wiadomość o tym, że do Warszawy przybędzie biegacz fiński Iso-Hollo z zamiarem by pokonać, Kusocińskiego w biegach na 5000 i 10 000 m. Zawody skończyły się jednak zwycięstwem naszego biegacza, co przełamało hegemonię długodystansowców fińskich.
     Kusemu coraz bardziej dawała się we znaki poważna kontuzja kolana. Z jej powodu nie wziął udziału w 1936 r. (poddał się zabiegowi) w XI Olimpiadzie w Berlinie. Stan zdrowia nie pozwalał Kusocińskiemu trenować. Na bieżnię powrócił 24 lipca 1938 r. i zakończył bieg z drugą lokatą. Pasmo sukcesów przerwał wybuch drugiej wojny światowej.
     Kusy zgłosił się do wojska i został wcielony do kompanii karabinów maszynowych II batalionu 360 Pułku Piechoty. W walkach na Sadybie Kusociński został dwukrotnie ranny. Za swą postawę został odznaczony Krzyżem Walecznych.
     W czasie okupacji pracował jako kelner w barze „Pod kogutem”, był członkiem podziemnej Organizacji Wojskowej „Wilki” (działał pod pseudonimem Prawdzic). Po jej dekonspiracji 26 marca 1940 został aresztowany przez Gestapo w bramie domu, w którym mieszkał, i więziony na Mokotowie, następnie na Alei Szucha, gdzie był brutalnie przesłuchiwany. Dnia 21 czerwca 1940 r. został rozstrzelany w Palmirach.
     Na cześć tego wybitnego polskiego sportowca od 1954 co roku odbywają się międzynarodowe zawody – Memoriał Janusza Kusocińskiego.
     12 sierpnia 2009 „za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, za osiągnięcia sportowe w dziedzinie lekkoatletyki” został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.


Najważniejsze osiągnięcia Janusza Kusocińskiego:
- złoty medal na olimpiadzie w Los Angeles w 1932 r. - wynik 30:11,4
- srebrny medal na mistrzostwach Europy w biegach na 5 km w 1934r.
- rekord świata w biegu na 3 km - wynik 8:18,8
- 10- krotne mistrzostwo Polski na dystansach 800 m, 10 km i w biegach przełajowych.

Zdjęcia pochodzą ze zbiorów Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie.